بیابان زایی

بیابان   
بیابان مناسب‌ترین آمایش ممکن است که طبیعت، خود آن را تحقق بخشیده و مستقر کرده‌است. چنین بیابانی را به اصطلاح بیابان طبیعی یا بیابان واقعی یا بیابان تاریخی با منشا محیطی می‌گویند که در برابر بیابان انسانی یا بیابان دست‌ساز و بیابان جدید با منشا انسانی قرار می‌گیرد (اختصاصی و مهاجری، 1375 (. بیابان‌زایی، کاهش مقادیر آب خاک توسط بشر است. هم‌چنین ممکن است به دلیل پایین افتادن سطح‌ ایستابی یا جایگزینی گیاهان بومی با گیاهانی که آب بیشتری برای رشد خود نیاز دارند، روی دهد (کریم‌پور ریحان و کیانیان، 1387). کاهش خاک‌های آلی و اراضی پیت نسبتا معمول است و در اثر سه عامل زیر رخ می‌دهد (کریم‌پور ریحان و کیانیان، 1387): فشردگی لایه‌های پیت، انقباض به‌هنگام خشک شدن، اکسیداسیون. بیابان‌ها را بر مبناهای گوناگون به انواع مختلف تقسیم‌بندی می‌کنند، انواع بیابان‌ها بر اساس عوامل موثر در پیدایش آن‌ها: بیابان‌های طبیعی و بیابان‌های انسانی هستند(کردوانی، 1378). بعضی معتقدند که بیابان‌ها یا سرزمین‌های فاقد گیاه یا به‌طور طبیعی و یا بر اثر فعالیت‌های انسان به‌وجود آمده‌اند و بر این اساس بیابان‌ها را به دو دسته تقسیم می‌کنند(کردوانی، 1378): بیابان‌های طبیعی و بیابان‌های انسانی. بیابان‌های اقلیمی، سرزمین‌هایی هستند که بر اثر خشک و نامساعد بودن شرایط آب و هوایی، دارای پوشش‌گیاهی کم یا فاقد آن شده‌اند. به‌عنوان مثال اگر یزد یک منطقه نیمه‌بیابانی و لوت یک منطقه بیابانی است علت آن این است که آب و هوای این مناطق خشک و کم باران است، اما رشت چون یک منطقه مرطوب و هم‌چنین پر باران بوده، بیابان نشده‌است(کردوانی، 1378). بیابان‌ها را از لحاظ توزیع در سطح کره زمین می‌توان به دو دسته تقسیم کرد: بیابان‌های ساحلی و بیابان‌های داخل خشکی(کردوانی، 1378). در نواحی بیابانی که ممکن است در طول سال بارندگی صورت نگیرد و بارش چند سال آن ظرف چند روز و یا چند ساعت ببارد، فرسایش آبی و بادی بسیار شدید است (کردوانی، 1378). بنابراین از دیدگاه‌های مختلف بیابان به مناطقی اطلاق می‌شود که متوسط بارش سالانه آن کمتر از 50 میلیمتر باشد و از لحاظ پوشش‌گیاهی بسیار فقیر و یا مساحت‌های وسیعی از آن بدون گیاه باشد و بارش آن رگباری و شدید باشد (کردوانی، 1378).  

ایمیل ارتباطی: [e-mail]